Blog Gokken in Nederland – hoe kan zinvolle regulering op lange termijn worden gerealiseerd?

De Nederlandse gokmarkt heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een dynamisch toneel waar economische belangen, overheidscontrole en maatschappelijke verantwoordelijkheid nauw met elkaar verweven zijn.

Sinds de legalisering van online kansspelen in 2021 is er veel in beweging gekomen – en lang niet alles is vlekkeloos verlopen. Nu staat er een grootschalige hervorming op stapel, met als duidelijk doel een systeem te creëren dat niet alleen op korte termijn orde schept, maar ook op lange termijn functioneert.

De geplande hervorming van 2025 – Wat er fundamenteel moet veranderen in de Nederlandse kansspelwetgeving

De indruk ontstaat dat met de voor 2025 aangekondigde wetshervorming de basis moet worden gelegd voor een nieuw hoofdstuk. Opvallend is daarbij vooral de geplande verhoging van de minimumleeftijd. In de toekomst zal de toegang tot risicovolle kansspelen zoals online casino's of online sportweddenschappen alleen nog worden toegestaan aan personen van 21 jaar en ouder. Of dit ook geldt voor online sportweddenschappen Belgie is nog niet duidelijk. Achter deze beslissing schuilt geen symbolische politiek, maar een maatregel die is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten over het verslavingsgedrag van jongvolwassenen.

Ook bij de stortingslimieten is een duidelijke koerswijziging te zien. Deze mogen in de toekomst niet langer vrijwillig worden vastgesteld, maar worden wettelijk voorgeschreven. Aanbieders worden verplicht technische beveiligingen te installeren die overschrijdingen automatisch blokkeren.

Wie grotere bedragen wil inzetten, moet zijn financiële draagkracht aantonen – een concept dat doet denken aan kredietwaardigheidscontroles in het kredietwezen en vooral bedoeld is om schulden en excessief gokgedrag in een vroeg stadium tegen te gaan.

Daarnaast is de staat van plan de vergunningverlening grondig te herzien. Aanbieders die op de legale markt willen blijven, moeten in de toekomst aan veel strengere voorwaarden voldoen. Deze omvatten duidelijke bewijzen van de herkomst van financiële middelen, technische normen voor veilige spelomgevingen en een overtuigend concept voor de bescherming van spelers. Deze maatregelen mogen niet in het geheim blijven, maar moeten regelmatig worden bekendgemaakt en gedocumenteerd.

Controle of commercie – welke rol wil de staat blijven spelen op de kansspelmarkt?

In veel landen is de overheidscontrole op kansspelaanbieders al lang geleden opgegeven. Nederland kiest echter voor een andere weg en blijft vasthouden aan zijn deelneming in de Nederlandse Loterij en Holland Casino. Een beslissing die zowel om regelgevings- als om pragmatische redenen is genomen.

Door het publieke karakter kunnen staatsaanbieders afzien van agressieve groeistrategieën en zich in plaats daarvan concentreren op maatschappelijke verantwoordelijkheid. De doelstellingen variëren van legale toegang en preventie tot betrouwbare inkomsten voor de staat. Dit leidt echter tot een delicate dubbele rol: de staat treedt zowel op als marktdeelnemer als toezichthouder, wat niet zelden tot doelconflicten leidt.

De discussie over een mogelijke openstelling van de stationaire kansspelmarkt voor nieuwe aanbieders laait steeds weer op, maar blijft tot nu toe zonder gevolg. Velen zien in de huidige structuur een soort vangnet dat voorkomt dat particuliere ondernemingen met winstmaximalisatie als doel te veel invloed krijgen. Ook al spreken critici van een marktverstorende situatie, de politieke bereidheid om hier iets aan te veranderen is tot nu toe nauwelijks zichtbaar.

Meer bescherming door duidelijke regels – hoe de bescherming van spelers eindelijk effectief moet worden geïmplementeerd

De publieke druk om spelers effectiever te beschermen is onmiskenbaar. Reclame voor online kansspelen is tegenwoordig alomtegenwoordig, vooral in de digitale ruimte, waar jonge volwassenen vaak gericht worden aangesproken. Om deze ontwikkeling tegen te gaan, is de regering van plan de reclamemogelijkheden aanzienlijk te beperken.

Er is onder meer een reclameverbod gepland dat specifiek betrekking heeft op de leeftijdsgroep van 18 tot 24 jaar. Bovendien mogen reclames op televisie en radio alleen nog op bepaalde tijden worden uitgezonden.

Ook sponsoring in de professionele sport staat ter discussie. In de toekomst mag reclame voor kansspelen niet langer de indruk wekken dat het om een onschuldig vrijetijdsvermaak gaat dat voor iedereen geschikt is. In plaats daarvan moet elke advertentie en elke marketingmaatregel duidelijk wijzen op de risico's, hulpaanbiedingen en blokkeringsmogelijkheden.

Een centraal element in het geplande beschermingsconcept is het nationale blokkeringssysteem. Hiermee moet het mogelijk worden om zich met één enkele registratie permanent of tijdelijk uit te sluiten van alle legale kansspelen. Deze blokkering geldt niet alleen voor de betreffende aanbieder, maar voor alle systemen, ongeacht op welk portaal iemand inlogt. Ook familieleden of aanbieders zelf moeten in de toekomst een blokkering kunnen aanvragen om risicopersonen tijdig de toegang te ontzeggen.

Illegale aanbiedingen als schaduwzijde – hoe realistisch is de strijd tegen de zwarte markt?

Ondanks alle wettelijke regelingen blijft de zwarte markt een serieuze uitdaging, zoals blijkt uit nieuwsberichten en blogs. Talrijke online casino's opereren zonder Nederlandse vergunning, vaak vanuit afgelegen rechtsgebieden waar consumentenbescherming weinig prioriteit heeft. De toegang tot deze platforms is heel eenvoudig: zoekmachines, advertenties op sociale media en mobiele apps leiden geïnteresseerden met een paar muisklikken naar de betreffende sites.

De Nederlandse autoriteiten proberen dit probleem met verschillende middelen aan te pakken. Betalingsdienstaanbieders moeten transacties naar illegale aanbieders verhinderen, internetproviders worden gevraagd de toegang te blokkeren en ook zoekmachines staan onder druk om betreffende pagina's uit hun resultaten te verwijderen.

Hoe groot is de bijdrage van de sector aan de staatsbegroting en tegen welke prijs?

Het economische belang van de kansspelsector voor Nederland is aanzienlijk. Alleen al in 2022 werd ongeveer een miljard euro aan kansspelbelasting in de staatskas gestort. Deze middelen financieren niet alleen programma's voor gezondheidspreventie, breedtesport en culturele instellingen, maar komen ook ten goede aan de algemene staatsbegroting.

Hoe groter het financiële voordeel, hoe zwaarder echter de ethische vraag weegt: hoe verantwoord is het om overheidsinkomsten te halen uit een bedrijfstak die tegelijkertijd sociale risico's met zich meebrengt? Het feit dat de staat rechtstreeks profiteert van het gokgedrag van zijn burgers maakt het niet eenvoudiger om impopulaire maar noodzakelijke maatregelen consequent door te voeren.

Waarom langdurig succes duidelijke regels en flexibele structuren vereist

De kansspelbranche is een voortdurend veranderend systeem. Nieuwe spelvormen, mobiele applicaties, cryptovaluta's en mechanismen uit de wereld van videogames maken de business complexer dan ooit tevoren. Wie deze markt wil reguleren, heeft daarom meer nodig dan alleen paragrafen, er is een regelwerk nodig dat mee kan groeien.

Een belangrijke stap in deze richting is de invoering van regelmatige evaluaties. Wettelijke regelingen moeten niet voor altijd gelden, maar regelmatig op hun doeltreffendheid worden getoetst. Werken stortingslimieten zoals bedoeld? Werken blokkeringssystemen daadwerkelijk waar ze nodig zijn? Dergelijke vragen verdienen een antwoord, en niet op een willekeurig moment, maar met vaste tussenpozen.